Accepteren en weer opstaan

Het is zo ver. Ik weet wanneer ik geopereerd moet worden. Volgende week vrijdag is het zo ver. Een grote operatie, met een verwachte revalidatieduur van drie maanden.

Al wekenlang zit ik te wachten om deze datum te horen. Maar nu het zo ver is, is het toch wel even slikken.
Ik zie mezelf het liefst als stoer en onverwoestbaar, iemand die alles aan kan en anderen tot hulp is. Nu moet ik alles uit handen geven en zelf hulp ontvangen. Dat is in mijn hoofd, en in mijn hart, een hele verandering. Ik vergelijk veranderen wel eens met het laten sterven van een stukje identiteit. De fasen van verwerking die Elizabeth Kübler-Ross ooit beschreef bij mensen die gaan sterven, vind je ook terug bij veranderen.

Ontkenning

Het eerste wat ik dacht is, dit kan mij toch niet overkomen? Ik leef hartstikke gezond. Dat werd nog versterkt door mijn halve omgeving, die hetzelfde zei. Maar het was toch echt waar. Als dit een ander was overkomen, had ik de verschijnselen eerder opgemerkt.

Tip voor de omgeving: Ga niet in discussie. In deze fase is het goed om te helpen de feiten op een rijtje te zetten. De ontkenner moet zijn eigen conclusies trekken.

Woede

Van boosheid had ik niet zo veel last. Maar ik raakte wel wat in mezelf gekeerd. Ik moest mijn eigen strijd met de verandering voeren.

Tip voor de omgeving: Trek het je niet persoonlijk aan. De boosheid, of de emotionele afstand, is niet tegen jou gericht. De boosheid is op de verandering, en die trekt het zich ook niet persoonlijk aan.

Marchanderen

Als ik rustig aan doe, kan ik vast nog wel werken. Zo lang ik me inhoud, kan ik net doen alsof er niets aan de hand is. En dan doe ik even die operatie en dan ga ik er weer tegenaan. Helaas was de werkelijkheid anders.

Tip voor de omgeving: Help de onderhandelaar om de prioriteiten juist te hebben. Ik wil alles “af” hebben, voordat ik uitval. Maar dat lukt gewoon niet.

Depressie

Iets verliezen is niet leuk. Zeker niet als het een stukje van je identiteit is. Dat is verdrietig en pijnlijk.

Tip voor de omgeving: In deze fase kan je niet vooruit kijken, wil je dat ook niet. Stilstaan bij het verlies, en daar samen verdrietig over zijn, daar heb je dan behoefte aan.

Acceptatie

Op bepaalde momenten dringt het besef door, dat de trein echt in beweging komt. Het krijgen van de operatiedatum was voor mij zo’n moment. Dan komt er een stukje acceptatie over wat gaat komen. En ook een stuk vooruit kijken naar wat na de operatiedatum gaat komen. Tijdens mijn revalidatieperiode kan ik een heleboel niet doen, maar ik kan nu ook weer kijken naar wat ik wel kan doen.

Tip voor de omgeving: Pas na de acceptatie kan je je focus verplaatsen van wat niet (meer) kan, naar wat (nog) wel kan. Ga daar samen naar op zoek.

De fasen lopen niet netjes op volgorde. Ze lopen door elkaar heen en komen weer terug. Elke fase heeft zijn eigen eigenaardigheden, en zijn eigen aanpak nodig.

De hoofdtip voor de omgeving is: er zijn is belangrijker dan iets doen.

Gelukkig heb ik veel mensen om me heen die er voor mij zijn. Familie, vrienden, collega’s en patiënten leven met me mee en steken me ieder op hun eigen manier een hart onder de riem. Na volgende week vrijdag gaat het grote herstellen beginnen. Met en dankzij, de steun van mijn omgeving.